Eero Saarinen

Eero Saarinen (ur. 20 sierpnia 1910 w Kirkkonummi, zm. 1 września 1961 w Ann Arbor)
- amerykański architekt fińskiego pochodzenia, jedna z najważniejszych postaci
amerykańskiej architektury lat 50. XX wieku.

Eero Saarinen urodził się w Kirkkonummi, w domu zaprojektowanym przez swego ojca Eliela
i pełniącym zarazem studio projektowe, zwanym Hvitträsk. Od dzieciństwa dużo rysował
oraz rzeźbił. W 1923 roku Saarinenowie wyemigrowali do Ameryki, lecz kiedy była okazja odwiedzali rodzinne strony. Eero Saarinen odbył studia rzeźbiarskie w Paryżu,
ale pod koniec 1931 roku wrócił do USA i rozpoczął studia architektoniczne na Yale University. W 1934 roku szkołę ukończył, po czym wraz ze swoim przyjacielem rzeźbiarzem,
Carlem Milles, wyruszył w podróż po Europie i Bliskim Wschodzie.
Zwiedził Grecję, Egipt, Syrię, Palestynę, Włochy, w Niemczech poznał szkołę Bauhausu,
twórczość Miesa van der Rohe i Ericha Mendelsohna, w Finlandii podziwiał Alvara Aalto,
we Francji Le Corbusiera, a w Szwecji Gunnara Asplunda. Przez pewien okres pracował
w Helsinkach przy renowacji XIX-wiecznego, Szwedzkiego Teatru.
W 1936 roku powrócił do Bloomfield Hills i rozpoczął wykładać na Cranbrook
Academy of Art,gdzie dziekanem wydziału architektury był jego ojciec.
Tam poznał Lily Swann, którą poślubił w 1939 roku. Jego małżeństwo
nie układało sie pomyślnie, w 1952 roku poznał krytyczkę sztuki, Aline Bernstein,
która została jego druga żoną w 1954. Na początku lat sześćdziesiątych,
zaczął poważnie chorować. Był coraz słabszy, cierpiał na częste zaniki pamięci.
Zmarł po nieudanej operacji usunięcia guza mózgu.

Współtworzył specyficzny dla Stanów Zjednoczonych, zindustrializowany styl międzynarodowy, wzbogacony o doświadczenia Europejskiego modernizmu.
Z betonu formował śmiałe, organiczne formy. Wynalazł nowe materiały,
które odtąd zaczęły być stosowane w budownictwie, m.in. eksperymentując z materiałami samochodowymi, skonstruował szyby, które odbijały 70% światła słonecznego dobiegającego z zewnątrz, a przyciemniały wnętrze budynku.
Stosował porcelanową emalię, którą pokrywał ściany betonowe, stal z naturalną warstwą patyny, nazwaną COR-TEN, dzięki której metal nie ulegał korozji i był zabezpieczony
przed opadami atmosferycznymi. Współpracował z Eamsem nad meblami z giętej sklejki
(od 1937). W 1949 roku poznał polskiego architekta, Macieja Nowickiego.
Razem wykonali szkice projektowe kampusu University of Brandeis.
Pracował razem z ojcem aż do jego śmierci w 1950 roku, po czym przejął jego firmę.
Od 1950 pracował z Césarem Pellim. Pod koniec lat pięćdziesiątych, jego styl ewoluuje
ze ścisłego modernizmu ku coraz większej ekspresji, zapowiadając nadejście postmodernizmu.

JKF International Airport w Londynie

General Motors Technical Center w Warren

Tulip Chairs

Womb Chair


M.

Eileen Gray

Eileen Gray

ur. 1878 Brownswood (Irlandia)
zm. 1976 Paryż (Francja)

Za życia Eileen Gray była niedoceniana i niemal zapomniana.
Dziś uważana jest za jedną z prekursorek modernistycznego
wzornictwa i architektury,a jej fotel "Serpent" pobił rekord na aukcji.

Eileen Gray była najmłodszym z pięciorga dzieci w bogatej irlandzko-szkockiej rodzinie. Dzieciństwo dzieliła między pobytem w arystokratycznej posiadłości w Irlandii a Londynem. Ojciec, artysta-amator, zachęcał ją do malowania i zabierał na plenery. Była jedną z pierwszych kobiet, które studiowały malarstwo w Slade School of Art. Potem uczyła się także w Paryżu. Nie została jednak malarką, bo szybko odkryła, że pociąga ją rzemiosło artystyczne.

Pewnego dnia, przechodząc obok sklepu z azjatyckimi pamiątkami zachwyciła się wyrobami
z laki. Postanowiła wtedy nauczyć się tej techniki, znalazła nauczyciela – Japończyka
Seizo Sugawarę. Nauka trwała cztery lata i Eileen osiągnęła mistrzostwo. Jej ozdobione geometrycznymi wzorami wyroby z laki przyciągały uwagę. Sukces przyszedł po tym,
jak pokazała swoje parawany z laki podczas Salon des Artistes Décorateurs.
Zaczęto zamawiać u niej projekty mebli i całych mieszkań. Najsłynniejsze z nich
to zaprojektowany już po I wojnie światowej apartament na ulicy de Lota, pełen parawanów
z ruchomych, wypolerowanych elementów. Urządzony nowocześnie, ale z przepychem apartament stał się żywą reklamą jej Eileen. Wkrótce otworzyła własny butik, w którym sprzedawała meble i sprzęty domowe własnego projektu.

Szybko okazało się, że laka już jej nie wystarcza. Zaczęła eksperymenty z prostymi, funkcjonalnymi meblami wykonanymi z aluminium, chromu i szkła. Awangardowe projekty tworzyła równolegle z twórcami Bauhausu, wcześniej nawet niż Le Corbusier.
Ośmieliła się także projektować domy, co było jej skrytym marzeniem od dawna.
"Willą E-1027", którą zaprojektowała dla siebie wspólnie z partnerem Jeanem Badovicim, zaimponowała samemu Le Corbusierowi. Niewielka przestrzeń wybudowanego na skalnej półce domu wypełniona była niemal w całości sprzętami projektu Gray. Mały metraż domu wymusił zastosowanie rozwiązań, które okazały się w tamtych czasach rewolucyjne
– np. składanych krzeseł.

Podczas gdy inni pionierzy modernizmu cieszyli się sławą na całym świecie, o Eileen niemal całkiem zapomniano. Mimo to jej prawie 100-letnie życie do końca wypełniała praca.
Pod koniec swoich dni projektantka doczekała się jednak uznania. W 1968 r. w prestiżowym magazynie "Domus" ukazał się tekst o jej twórczości, potem otwarto też wystawę jej prac,
a firma Aram wprowadziła do produkcji kilka jej projektów, takich jak fotel "Bibendum"
czy okrągły stolik ze szklanym blatem "E-1027". Meble te do dziś robią wrażenie nowoczesnych. Karierę zrobił natomiast fotel "Serpent", który Eileen Gray zaprojektowała jeszcze przed erą metalu i szkła, bo w roku 1922. Skórzany fotel z fantazyjnie rzeźbionymi drewnianymi poręczami sprzedano na aukcji kolekcji Yves Saint Laurenta za prawie 22 miliony euro. W ten sposób stał się najdroższym przedmiotem sztuki użytkowej XX wieku.

Fotel Dragon Chair, na aukcji, która odbyła się kilka dni temu w Paryskim domu aukcyjnym Christie's, został sprzedany za kwotę €21,905,000 ($28,238,277).

Bibendrum Chair

Stolik ze szklanym blatem E-1029

Transat Armchair


M.

Isamu Noguchi

Isamu ur. 17.11.1904–30.12.1988,był wybitnym
Japońsko amerykańskim artystą, oraz
architektem krajobrazu. Noguchi, znany jest
ze swych rzeźb, boraz prac publicznych.
Jest także autorem wielu scenografii,dla
produkcji Marty Graham, oraz kilku mebli
oraz lamp masowej produkcji, produkowanych
i sprzedawanych po dziś dzień.
W roku 1947, Isamu rozpoczął współpracę
z firmą Herman Miller. Do tej firmy
dołączyli również tacy artyści jak
Charles Emes, Paul László czy George
Nelson, by zaprojektować sklep z najnowszymi
meblami, jakie kiedykolwiek wyprodukowano.
W skład weszła również stół Noguchi'ego
produkowany i sprzedawany do dnia dzisiejszego.
Jego prace rozsypane są po całym świecie
większośc z nich możemy zobaczyc w muzeum
Noguchiego w Nowym Jorku.

Ekologia a dizajn

Pod koniec XX wieku coraz bardziej popularne
staje się użycie gotowych produktów do stworzenia
czegoś zupełnie nowego.Pierwsze próby dokonania
takiego zabiegu podjęli już w latach pięćdziesiątych
bracia Castiglioni, tworząc stołki Mezzadro i Sella
i rodziny lamp Cocoon. Stołki Castiglionich były
inspiracją dla Rona Arada, który w 1985 zaprojektował
swoje Rover Chair, siedzisko stworzone z dwóch foteli
samochodowych opartych na umocowanej ramie.

Z czasem ready-made staje się nie tylko efektem
kontrowersyjnych pomysłów projektantów, ale wymogiem
współczesnego świata. Powstawanie ogromnych ilości
coraz to nowych produktów zmuszało projektantów
do wykorzystania zużytych przedmiotów i poprzez
niekonwencjonalne zastosowanie nadania im zupełnie
nowej jakości użytkowej. Tejo Remy – członek grupy
Droog Design, która miała znaczny wkład w tworzeniu
ready-made, wykorzystał tę koncepcję, tworząc fotele
z zużytych dywanów. Kwintesencją ready-made jest krzesło
Franka Schreimera (Stilleto) – Consumer’s Rest.
Siedzisko wykonane ze starego supermarketowego wózka
jest komentarzem projektanta na wszechobecny
konsumpcjonizm.

Design ekologiczny na przełomie XX i XXI wieku obejmuje
nie tylko redesign. To także użycie przyjaznych
naturze materiałów. Już w latach trzydziestych Gerrit
Ritveld wciela w życie ideę Poor Art, tworząc meble
z surowego, nieobrobionego drewna. Jednak coraz bardziej
oszczędne gospodarowanie zasobami leśnymi zmusiło
do bardziej kreatywnego podejścia do designu. Hiszpańscy
projektanci Fernando i Humberto Campana do stworzenia
fotela użyli drewnianych odpadów. Pozorna przypadkowość
rozmieszczenia i rozmiarów drewnianych elementów nadała
prostemu siedzisku oryginalną ornamentykę. Może być
ona również postrzegana jako przeskalowana wizualizacja
wszechobecnych we współczesnym meblarstwie płyt wiórowych.
Strukturę płyty wiórowej pokazuje w swoim projekcie polski
projektant Bartosz Mucha. Jego Duporet – krzesło
do samodzielnego montażu – jest uosobieniem Poor Art,
a jego prosta konstrukcja podkreśla piękno surowego
materiału.

"Dizajn z odzysku" stworzył nowe postrzeganie wzornictwa.
Chociaż ideologie redesignu głęboko zakorzenione
są we wzornictwie ekologicznym, twórcą nie chodzi
o stworzenie projektów ekologicznych w tradycyjnym
rozumieniu, chodzi tu bardziej o zastanowienie się
i refleksję nad produktem.



A.S.

Wim Crouwel

Wim Crouwel urodził się w Groningen (Holandia) w 1928 roku. Jest
osobą niezwykłe inspirującą z wynalazkiem ducha i wizji, z energiczną
i zawsze wyróżniającą się postawą.

Ukończył artschool był malarzem pochylony w kierunku ekspresjonizmu;
po zaprojektowaniu pierwszego plakatu w 1952 roku odkrył przyjemność
organizacji informacji wizualnej w kontekście estetycznym. W roli
projektanta Wim Crouwel czuje się związany z ideami Bauhausu. Jego
twórczość wpłynęła też z przedwojennej i powojennej Werkmann Sandberg.


W 1963 roku był jednym z założycieli studia projektowego Razem Design.
Od 1964 , Crouwel projektował plakaty, katalogi i wystawy w Stedelijk
Museum w Amsterdamie. W 1967 roku zaprojektował krój pisma alfabetu,
który wykorzystywano w ekranach tj. zawierał tylko poziome i pionowe
kreski. Jego projektu są też kroje pisma: Fodor i Gridnik. W 1970 roku
zaprojektował holenderski pawilon na Expo '70 (Osaka, Japonia).

Crouwel oprócz pracy grafika, był również aktywny w sferze edukacji.
Od 1950 roku pracował jako nauczyciel w Królewskiej Akademii Sztuki
i Projektowania w 's-Hertogenbosch. Później związany był z wydziałem
wzornictwa przemysłowego z Delft University of Technology. Od 1987
do 1993 był profesorem nadzwyczajnym w dziedzinie historii, sztuki
i kulturoznawstwa na Erasmus University Rotterdam. Lata 1985-1993
pracował jako dyrektor Muzeum Boijmans Van Beuningen w Rotterdamie.

Prace graficzne Crouwel'a są szczególnie znane z siatki na bazie
układów. Jego projekty polegały na analizie i rozwiązaniu problemów
w sposób obiektywny. Pracuje bardzo konstruktywnie, konstrukcje typy
i działa na sieci. Wim Crouwel w charakterystyczny dla siebie sposób,
przetwarzania kształty liter. Jego twórczość wpłynęła z przedwojennej
i powojennej Werkmann Sandberg.

AiJ

Michał Batory

Michał Batory urodził się w Łodzi. W mieście, które jest nie tylko
centrum przemysłowym, lecz także artystycznym. Michał Batory to jeden
z najwybitniejszych współczesnych plakacistów, od 1987 roku mieszka
i tworzy we Francji. Naukę w kierunku artystycznym rozpoczyna w liceum
plastycznym, uczy się kompozycji, rysunku, malarstwa, muzyki, rzeźby
i fotografii. Następnie dostał się na studia, na których korzystając
ze swobody, bada różne techniki i środki wyrazu; decyduje się na plakat.
Wymagający profesorowie, intensywna nauka przekładają się na perfekcyjne
opanowania warsztatu. Po śmierci rodziców podejmuje decyzję o emigracji.
W 1987 roku zjawia się w Paryżu. Najpierw znajduje przypadkowe zajęcia,
ale szybko opanowuje francuski, zbiera doświadczenia i zaczyna karierę.

Kształcił się we Francji, ale w jego pracach można swobodnie odnaleźć
polski, metaforyczny i emocjonalny styl komunikowania się z odbiorcą.
Plakaty Michała Batorego są osobliwe i niezwykle mocne w przekazie.
Ukazują przedmioty banalne, codzienne, jednak w surrealistycznych
zestawieniach. Jego prace są pełne zaskakujących metafory i humoru.
W Polsce prace Michała Batorego szerzej znane są dzięki książkom
Drzewa Babel. Jest autorem całej wizualnej oprawy tego wydawnictwa.

Michał Batory jest grafikiem, ale sam swe prace postrzega jako
jako obrazy. Paryż jest idealnym miejscem na rozwój, dla artysty
stał się gigantyczną galerią sztuki współczesnej.

O swojej twórczości mówi:
"Jeśli obraz jest bogaty, i niesie jakiś przekaz, to może żyć
pięćdziesiąt lat, a nawet cały wiek. Niektóre przedwojenne plakaty,
tak jak filmy Johna Cassavantesa, są jak gdyby wieczne. To właśnie
staram się uzyskać w miarę swych skromnych możliwości: chcę tworzyć
obrazy, które poruszą ludzi, i spowodują, że oni z kolei poczują
chęć tworzenia."

AiJ

Mieczysław Górowski

Mieczysław Górowski, urodził się w 1941 roku
w Miłkowej koło Nowego Sącza. Studiował w krakowskiej
Akademii Sztuk Pięknych, gdzie w 1966 roku uzyskał
dyplom ukończenia studiów w Pracowni Projektowania
Produktu i Komunikacji Wizualnej Wydziału Form Przemysłowych.
Bezpośrednio po uzyskaniu dyplomu został zatrudniony
na macierzystym Wydziale jako asystent profesora
Andrzeja Pawłowskiego.

Malarstwo i plakat to dziedziny, które najbardziej
odpowiadają jego charakterowi. Górowski specjalizuje się
w projektowaniu plakatów. Wyjątkowa uroda prac, zawsze
znakomicie zakomponowanych, o wysmakowanym kolorze,
łączy się z poczuciem humoru autora.

J.